Obecna kadencja samorządu kończy się 16. listopada. Nowa rada zostanie zaprzysiężona w terminie pomiędzy 19, a 23 listopada. Czeka ją szereg nowości, które wprowadził ustawodawca w znowelizowanych ustawach o samorządzie gminnym, powiatowym i wojewódzkim.
- Dłuższa kadencja:
- Nowelizacja wydłużyła kadencję organów samorządu terytorialnego z czterech do pięciu lat.
- Budżet obywatelski:
- W gminach będących miastami na prawach powiatu utworzenie budżetu obywatelskiego jest obowiązkowe; jego wysokość wynosi co najmniej 0,5 proc. wydatków gminy zawartych w ostatnim sprawozdaniu z wykonania budżetu.
- Rada gminy w toku prac nad projektem uchwały budżetowej nie może usuwać lub zmieniać w stopniu istotnym zadań wybranych w ramach budżetu obywatelskiego. Wymagana liczba podpisów mieszkańców popierających projekt budżetu obywatelskiego nie może być większa niż 0,1 proc. mieszkańców danego terenu.
- Obowiązek transmisji:
- Obrady mają być transmitowane i utrwalane za pomocą urządzeń rejestrujących obraz i dźwięk, a nagrania udostępniane na stronach internetowych samorządu.
- Wykazy głosowań – publiczne:
- Głosowania na sesjach rad oraz sejmików mają odbywać się za pomocą urządzeń umożliwiających sporządzenie i utrwalenie imiennego wykazu głosowań radnych. Jeśli będzie to niemożliwe z przyczyn technicznych, należy przeprowadzić głosowanie imiennie. Wykazy głosowań należy niezwłocznie upublicznić.
- Komisja skarg i wniosków:
- Rada gminy rozpatruje skargi na działania wójta i gminnych jednostek organizacyjnych, przyjmuje też wnioski oraz petycje składane przez obywateli. W tym celu powołuje komisję skarg, wniosków i petycji.
- Minimalna liczebność klubów radnych:
- Radni mogą tworzyć kluby radnych, które muszą składać się z co najmniej trzech radnych. Zasady działania klubów radnych określa statut gminy, powiatu lub województwa.
- Projekt uchwały – na sesję:
- Obowiązkowe jest wprowadzenie do porządku obrad rady projektu uchwały zgłoszonej przez przewodniczącego klubu radnych. Projekt będzie musiał być złożony co najmniej siedem dni przed rozpoczęciem sesji. W tym trybie będzie można zgłosić nie więcej niż jeden projekt uchwały na każdą sesję.
- Przewodniczący rady zwierzchnikiem:
- Przewodniczący organu stanowiącego będzie miał prawo wydawania poleceń służbowych pracownikom urzędu jednostki samorządowej, wykonującym zadania związane z funkcjonowaniem rady gminy; tym samym będzie miał możliwość wykonywania wobec nich uprawnień zwierzchnika służbowego.
- Uprawnienia kontrolne radnych:
- Nowelizacja przyznała radnym uprawnienia kontrolne analogiczne do uprawnień parlamentarzystów. Będą mieli prawo do uzyskiwania informacji i materiałów oraz prawo wstępu do pomieszczeń instytucji samorządowych, w tym spółek handlowych z udziałem samorządowych osób prawnych.
- Ustawowe umocowanie interpelacji i zapytań radnych:
- W sprawach dotyczących danego samorządu właściwi radni będą mogli kierować interpelacje i zapytania odpowiednio do wójta, starosty, marszałka województwa. Na odpowiedź na piśmie będzie 14 dni.
- Bez wójta w zarządzie:
- Ustawa rozszerzyła o wójta krąg podmiotów, które nie mogą być członkami władz zarządzających lub kontrolnych i rewizyjnych ani pełnomocnikami spółek handlowych z udziałem gminnych osób prawnych lub przedsiębiorców, w których uczestniczą takie osoby.
- Coroczna debata o stanie samorządu:
- Organy wykonawcze zostały zobowiązane do przedstawiania radzie/sejmikowi do 31 maja każdego roku corocznego raportu o stanie danej jednostki samorządowej. Raport ten rozpatrywany będzie podczas sesji, na której podejmowana jest uchwała w sprawie udzielenia lub nieudzielenia absolutorium organowi wykonawczemu.
- Inicjatywa uchwałodawcza mieszkańców:
- Mieszkańcy gminy, powiatu i województwa zyskują prawo inicjatywy uchwałodawczej. Do tej pory takie prawo fakultatywnie mogło być przewidziane w statucie danej jednostki samorządowej. Grupa mieszkańców występująca z inicjatywą musi liczyć: w gminie do 5 tys. mieszkańców – co najmniej 100 osób, w gminie do 20 tys. mieszkańców – co najmniej 200, a w gminach większych – co najmniej 300 osób.
- Przewodniczący komisji rewizyjnej – z opozycji:
- Na szczeblu województwa przewodniczącym komisji rewizyjnej będzie radny największego klubu radnych, który złożył oświadczenie o odmowie udzielenia poparcia zarządowi województwa.
Źródło: www.samorzad.pap.pl